11 ـ اگر مایلید مطالبی را به خاطربسپارید، لازم است که از فرآیند کامل: تاثر، تداعی و تکرار پیروی کنید؛ مثلاً اگرنام شخصی را که در مجلسی او را ملاقات کردهاید، میخواهید به خاطر بسپارید، ابتداباید توجه کافی به شخص مبذول دارید (تاثر)، سپس در فکر خود تداعی مربوط به این شخصرا برقرار کنید (تداعی)، و پس از آن، نام او را چندین بار تکرار کنید (تکرار).
نخستین شرط خوب تثبیت شدن تاثرات، قصدو نیت است. برای تحقق این امر، باید علاقهای واقعی به شخص یا به مفاهیمی ذهنی کهمیخواهیم در خاطرمان بماند، داشته باشیم. برای به خاطر سپردن نیز باید به طور جدیو مناسب، خواست و دقت خود را درباره موضوعی که میخواهیم به خاطر بسپاریم، ثابتنگه داریم (تمرکز).
در مورد تداعی قبلاً اشاره کردهایم ودر اینجا باید گفت که تداعی، هم برای تثبیت خاطرهها و هم برای به یاد آوردن آنهاضرورت دارد و ومی ندارد که تداعیها طبیعی یا منطقی باشند؛ حتی اگر آنها به شکلغیرطبیعی یا غیرواقعی نیز باشند، باز هم مؤثر خواهند بود؛ مثلاً اگر میخواهید نامشخصی که ملاقات میکنید به خاطرتان بماند، کوشش کنید تا آنجا که ممکن است، دربارهاین شخص و نام او تداعی کنید؛ مثلاً سعی کنید که از شغل این شخص آگاهی پیدا کنیدیا بگویید: آقای فرزین، مانند دوست من فرهاد، معمار است» یا بگویید سبیل بزرگچنگیزی دارد» و به این ترتیب، شما تداعیهای متنوعی به وجود آوردهاید. درمورد به خاطر سپردن اصطلاحات علمی نیز میتوانید از روش تداعیهای تجسمی استفادهکنید؛ بدین طریق که یک ردیف تداعیهای پیوسته را از نخستین واژه آغاز کنید و باآخرین واژه پایان برسانید. این تداعیها ممکن است بیقاعده و مضحک نیز باشند؛ ولیاین قاعده، تنها قاعدهای است که بخوبی تداعیها را مجسم میکند؛ مثلاً اگر میخواهیدصنایع عمده بلژیک را که شامل صنعت آهنسازی، صنعت روی، شیشهسازی، نساجی، صنایعغذایی و چرم است به خاطر سپارید، میتوانید ابتدا صنعت آهنسازی را با استفاده ازنیروهای فولادی، صنعت روی را با استفاده از کاسة رویی منزل، شیشهسازی را بااستفاده از واژه پنجره، نساجی را با استفاده از قرقره و چرم را با استفاده از کفشتجسم کنید و سپس آن را به طریقی که اشاره شد، به هم مرتبط سازید؛ مثلاً تیری ازفولاد در حال پرواز به کاسه رویی آنتن تلویزیون برخورد میکند و بعد از عبور از پنجرهمانند قرقره میچرخد !
12ـ برای به دست آوردن تمرکز واقعی درهنگام مطالعه باید اصول زیر را رعایت کنید:
الف ـ محیط مناسبی را برای تمرکز وجای راحتی را برای نشستن انتخاب کنید که بتوانید به طور کاملاً قایم در آنجابنشینید و در صورت امکان، میزی را نیز با ارتفاع مناسب برای کار در مقابل خود قراردهید.
ب ـ علل پراکندگی حواس را از میانبردارید. محل مطالعه باید از صدای تلویزیون و رادیو در امان باشد و در اطراف آن،اشخاص کمتر رفت و آمد داشته باشند؛ از این گذشته، باید برخی از عوامل مادی شخصی ازقبیل گرسنگی و تشنگی و سرمای زیاد و گرمای بیش از اندازه را از بین برد.
ج ـ به تمرکز، جز هنگامی که وضع بدنیشما اجازه میدهد، نپردازید. اگر در یک حالت خستگی مفرط به سر میبرید، در صددتمرکز حواس روی موضوعهای مورد مطالعه خود برنیایید. در این حال اگر به تمرکز حواساصرار ورزید، بیشتر خود را خسته میکنید.
د ـ هدف خود را درک کنید. آنچه را کهمراد و هدف شما را تشکیل میدهد و برای رسیدن به آن، به مطالعه و کوشش میپردازید،مجسم کنید؛ در این صورت، انگیزه بیشتری برای مطالعه پیدا خواهید کرد.
هـ ـ اطمینان حاصل کنید که پیش نیازهاو شناختهای اولیه موضوع مورد مطالعه را قبلاً کسب کردهاید. هنگامی که در متمرکزکردن حواس خود روی خواندن موضوع نسبتاً سختی احساس دشواری میکنید، باید این مسالهرا مطرح کنید که آیا من شناختهای اساسی و پیش نیازهای مورد نیاز برای دریافت متنرا دارم؟» اگر جواب منفی است، بدون تردید باید با خواندن کتابهای مقدماتی به رفعاین نقیصه بپردازید.
و ـ کوشش کنید که بر علاقه و توجهفوری خود نسبت به کتابی که میخوانید، بیفزایید. این علاقه، احساس لذت و فایدهایاست که به طور مستقیم از خواندن کتاب به دست میآورید.
ز ـ سعی کنید که به زور، حواس خودتانرا جمع کنید و به خود نگویید که از الان حواس خودم را جمع میکنم. انجام این کارباعث میشود که شما تمرکز حواس خود را از دست بدهید.
ح ـ نسبت به تمرکز حواستان تفکر منفینداشته باشید و هرگز نگویید که من حواس پرتی دارم یا اینکه نمیتوانم حواسم را جمعکنم؛ بلکه به خود القا کنید که دارای تمرکز حواس قوی هستید.
ط ـ اعتماد به نفس، برنامهریزی،خونسردیو عدم اضطراب، هر یک در افزایش تمرکز حواس، نقش اساسی دارند.
13 ـ تقویت حافظه در واقع همانیادگیری بهتر است، و این نیست که مثلاً غذاهای خاصی را بخوریم. تقویت حافظه در یکعبارت، یعنی رعایت اصول و قوانین حاکم بر یادگیری. اگر قوانین حاکم بر یادگیری راخوب رعایت کنیم، هر چه را که میخوانیم، بهتر یاد خواهیم گرفت و در نتیجه احساسخواهیم کرد که حافظهمان تقویت شده است. در کتابهای روانشناسی، اصول حاکم بریادگیری را به شرح زیر ذکر کردهاند:
الف ـ خواندن هر مطلب را باید با قصدو نیت قبلی شروع کنید؛ یعنی از روی عمد بخواهید که مطالبی را حفظ کنید.
ب ـ به هنگام خواندن یک مطلب،سعی کنید تا دقت شما روی آن مطلب، متمرکز شود.
ج ـ سعی کنید از آنچه میخوانید،تصویر ذهنی برای خود بسازید و در صورت امکان عملاً آن را انجام دهید.
د ـ بین آموختههای خود ارتباط برقرارکنید؛ یعنی سعی کنید که مطالب جدید و قدیم را به همدیگر پیوند بدهید.
هـ ـ بین یادگیریها فاصله بیندازید؛زیرا کلیه آزمایشها نشان میدهد که یادگیریِ با فاصله، بمراتب بهتر از یادگیریِمتراکم است.
و ـ وقتی مطلبی را یاد گرفتید، سعیکنید که در فرصتهای مناسب، آن را تکرار کنید، به خود پس دهید و در صورت امکان، آنرا نآنبه کار ببرید.
ز ـ پس از یادگیری حتماً استراحت کنیدتا آموختههای شما مجال استحکام یافتن پیدا کنند و از ایجاد عامل تداخل جلوگیریشود.
ح ـ مطالب را ابتدا بند بند نخوانید؛بلکه سعی کنید که در آغاز، کل مطالب یک فصل را ذهن خود مجسم کنید و آنگاه بهاجزاء آن بپردازید.
14 ـ ورزش صحیح و مناسب، باعث افزایشگردش خون مغز شده و به تقویت حافظهتان کمک میکند و قدرت یادگیری شما را افزایشمیدهد.
15 ـ یکی دیگر از مواردی که میتواند به تقویت حافظه شما کمککند، استفاده از ضمیر ناخود آگاه است. بدین منظور، باید ابتدا تفکر مثبتی از خودداشته باشید، سپس چند نفس عمیق بکشید و بعد حالت آرامش کامل به خود بگیرید و حدودچند دقیقه (سه دقیقه) خودتان را طوری تجسم کنید که هر مطلبی را که یک بار میخوانیدیا میشنوید، براحتی در حافظه شما میماند، و حافظه شما به طور شگفتانگیزی دریادگیری و به خاطر سپاری مطالب، به شما کمک میکند. اگر این القاء کردن را حداقلبه مدت یک ماه در هنگام شب، قبل از خواب و صبح بعد از بیدار شدن، انجام دهید، آثارمثبت آن را خواهید دید
رشتۀ خود را دوست ندارم؛ چه کنم؟
دوران کوتاه باقی مانده تا کنکور؛ با اهمیت و طلایی
راهکارهایی برای آمادگی بیشتر در امتحانات آخر سال: امتحانات نهایی را جدی بگیرید !
ـ ,حواس ,تمرکز ,یک ,یادگیری ,استفاده ,کنید که ,سعی کنید ,به خاطر ,و در ,استفاده از
درباره این سایت